نگاهی به اصول نگارش پایان نامه

خب… بعد از نوشتن پروپوزال، نوبت پایان نامه ست. پایان نامه یا تز (Thesis) یه واژه ی کاملا آشنا (و شاید حتی ترسناک!) برای دانشجویان ارشد و دکتری ست؛ یه نوشته خاص (با یه فرمت خاص) که توسط دانشجویان برای دفاع از پروسه تحقیقاتی که طی کرده اند، نوشته میشه.

نگارش پایان نامه جزو اون مواردی هست که اکثر دانشجوها باهاش مشکل دارند، در حدی که حاضر هستند هزینه ی زیادی رو برای نوشتنش به افرادی بدن که کوچیکترین اطلاعاتی از پروسه ی تحقیقاتی اونها ندارند. در صورتی که نوشتن پایان نامه برای کسانی که اصول اولیه نوشتن اون رو میدونند، اونقدرها هم چالش برانگیز نیست!

توی این پست ما میخوایم بخش های مختلف یک پایان نامه اصولی رو با هم مرور کنیم. خیلی از بخش های اون به پروپوزال شباهت داره و به همین خاطر هم اگه اصول پروپوزال نویسی رو دقیق رعایت کرده باشید، خیلی راحت اصول پایان نامه رو هم میتونید پیاده کنید.

چکیده

قبل از اینکه به فصل اول برسید، یه بخش مهم و کوتاهی به اسم “چکیده” رو باید بنویسید. چیز جالبی که راجع به چکیده وجود داره اینه که با اینکه حتی قبل از فصل اول نوشته میشه اما آخرین مطلبی هست که شما مینویسید. این چکیده، خلاصه ی کارهایی هست که شما انجام دادید، نتیجه هایی که بدست اوردید و تمام مطالبی که توی پایان نامه اتون نوشتید. (مثل اسمش، نه؟) این بخش باید دقیق و صحیح باشه و در عین کوتاه بودن، کلیدی ترین و اصلی ترین بخش های پایان نامه رو در بر بگیره، جوری که دیگران با خوندنش، متوجه محتوای کلی پروژه ی شما بشن. از ویژگی های دیگه ی چکیده، تکرار نشدن اطلاعات، توضیح دلیل اهمیت پایان نامه و خوانا بودن است. این بخش نیازی به رفرنس نداره.

فصل اول: کلیات تحقیق

کلیات تحقیق

توی فصل اول پایان نامه، وظیفه ی شما ارائه توضیحاتی کامل در خصوص موضوع پایان نامه اتون هست. اصلا موضوعی که روش کار میکنید چی هست؛ از کجا اومده؛ مسیر ارتباط بین المان های توی تحقیق شما چی هستند؟ همه و همه ی این توضیحات باید توی فصل اول پایان نامه آورده شن.

این توضیحات با بخش “مقدمه” شروع میشن. این بخش رو میتونید به عنوان قلب پروژه اتون در نظر بگیرید. این بخش باید خواننده رو برای پروژه ی شما آماده کنه. پس موقع نوشتنش در نظر داشته باشید که اوردن اطلاعاتی که به هم ربطی ندارند، فقط حوصله ی خواننده رو سر میبره. (خصوصا سر دفاع که اگه بخواید از همون اول، حوصله ی داور رو سر ببرید، دفاع اتون اصلا خوب پیش نخواهد رفت!)

مطالب بعدی فصل اول، خیلی شبیه به پروپوزال هستند. “بیان مسئله” رو که یادتون میاد؟ توی این بخش مثل پروپوزال، باید محور های اصلی پروژه اتون رو بیان کنید. البته توی پروپوزال، این بخش در حد چند پاراگراف بود؛ اما توی پایان نامه همه چیز باید بیان شه (تا چندین صفحه حتی!) سعی کنید از قبل مسائلی که قراره در فصل های بعدی بهش پرداخته بشه رو لیست کنید و بعد یه مسیر قشنگ برای نوشتنشون توی مقدمه و بیان مسئله طراحی کنید.

در آخر هم بخش های اهمیت و ضرورت تحقیق، اهداف تحقیق و  سوالات و فرضیه های تحقیق هستند که دقیقا مثل پروپوزال تکمیل میشن.